كشورهای غربی و در راس آنها آمریكا می كوشند ناكامی سیاست های خود در افغانستان را پس از ده سال اشغال نظامی این كشور به بهانه بازسازی زیرساخت ها و تامین امنیت به گردن دولت افغانستان بیاندازند. غرب و هم پیمانانش با مطرح ساختن سوژه ای جدید در كنفرانس های اخیر مربوط به افغانستان از جمله بن-2، شیكاگو و توكیو-2 در تكاپوی یافتن توجیهی مناسب برای كوتاهی های آتی خود از تعهداتشان نسبت به بازسازی افغانستان هستند. مشروط شدن كمك های مالی به افغانستان به اصلاح مالی و اداری این كشور-كشوری كه اصولا ساختار اداری ندارد كه نیاز به اصلاح داشته باشد- موضوعی است كه به تازگی به طور گسترده از سوی غرب مطرح شده است.

كنفرانس حامیان افغانستان كه در 18 تیر در توكیو پایتخت ژاپن با حضور نمایندگان 70 كشور برگزار شد، رسما كمك های بین المللی به افغانستان را مشروط كرد. این كنفرانس در راستای تعیین كمك های مالی به افغانستان به مدت ده سال از سال 2014 تشكیل شد و شركت كنندگان در پایان با اعطای 16 میلیارد دلار كمك مالی به افغانستان موافقت كردند. پیش از این و در ژانویه سال 2001 نیز كنفرانس مشابهی در توكیو برای اعلام تعهد كشورها به پرداخت كمك های مالی جهت بازسازی زیر بناهای اقتصادی افغانستان برگزار شد. در آن زمان جامعه بین المللی مشخص كرد كه در مجموع تا سال 2007 میلادی مبلغ 4.5 میلیارد دلار برای بازسازی افغانستان اختصاص دهد. وعده ای كه به هیچ وجه محقق نشد.

هم اكنون و به گزارش خبرگزاری رویترز، شركت كنندگان در كنفرانس 'كمك به افغانستان' در توكیو در نشست اخیر خود توافق كردند، 16 میلیارد دلار ظرف چهار سال آینده برای توسعه افغانستان به این كشور كمك كنند.‏

این در حالی است كه بر اساس گزارش رویترز، طبق ارزیابی 'بانك مركزی افغانستان' رشد اقتصادی این كشور برای یك دهه آینده، مستلزم دست كم سالانه 6 میلیارد دلار كمك است كه اهدا كنندگان خارجی می‌بایست آن را تامین كنند.

**نشست های پیاپی، وعده های فراوان و افغانستان ویران

-----------------------------------------------------------------

نكته قابل توجه آن است كه با وجود برگزاری نشست های پیاپی برای بررسی اوضاع افغانستان و اعطای كمك های مالی برای بازسازی این كشور، همچنان پایه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی آن لرزان است. این موضوع نشان می دهد كه اشغال نظامی و تصمیم گیری های خودسرانه برای یك كشور بدون در نظر گرفتن ماهیت زیرساخت های مختلف در آن نتیجه ای جز تخریب و ویرانی نخواهد داشت.

كنفرانس توكیو- 2 در حالی برگزار شد كه تاكنون نشست های بسیاری با شعار كمك به بازسازی افغانستان برگزار شده است. در كنفرانس توكیو اول كه در ژانویه 2001 برگزار شد، حدود پنجاه كشور جهان با اعلام حمایت خود از حكومت حامد كرزی متعهد شدند كه مبلغ 4.5 میلیارد دلار را ظرف مدت پنج سال آینده به افغانستان كمك كنند. توكیو- 1 اولین نشستی بود كه در آن كشورهای جهان وعده كمك های مالی به دولت انتقالی افغانستان دادند.

كنفرانس برلین در 31 مارس 2004 دومین نشستی بود كه كشورهای حاضر در آن پرداخت 8میلیارد دلار به افغانستان را برای اجرای برنامه های بازسازی سه سال آینده این كشور متعهد شدند.

پس از برلین، بار دیگر جامعه جهانی در كنفرانس لندن در فوریه 2006 وعده پرداخت حدود 10میلیارد دلار به افغانستان داد. دو سال بعد در ژوئن 2008 با شكل گیری كنفرانس پاریس دولت افغانستان مبلغ 50 میلیارد دلار را برای بازسازی پنج ساله این كشور از جامعه جهانی درخواست كرد، اما كمك كنندگان در مجموع با پرداخت مبلغ حدود 21.5 میلیارد دلار آن موافقت كردند.

**اجرا یا عدم اجرای تعهدات غرب در قبال افغانستان

---------------------------------------------------------

نكته مهم درخصوص برگزاری اینگونه كنفرانس ها اجرا و یا عدم اجرای تعهدات از سوی كشورهاست كه نگرانی بسیاری از محافل فكری و سیاسی را در داخل و خارج از افغانستان بر می انگیزد.

تارنمای بی بی سی روز 18 تیر همزمان با برگزاری كنفرانس توكیو در گزارشی در خصوص نگرانی‌های مربوط به كنفرانس حامیان افغانستان در ژاپن اذعان كرد كه نگرانی اصلی این است كه حتی اگر در كنفرانس توكیو تعهدات مالی سخاوتمندانه اعلام شود، مشخص نیست كه آیا كشورهای كمك كننده به تعهداتشان عمل خواهند كرد یا خیر.

در همین راستا روزنامه دولتی 'انیس' در افغانستان نوشته است كه اگرچه خوشبینی‌ها در مورد برگزاری نشست توكیو وجود دارد، اما باید منتظر ماند و دید كه تعهدات جامعه جهانی در این نشست، تا چه اندازه عملی می‌شود.

**تلاش غرب برای توجیه ناكامی هایش در افغانستان

-----------------------------------------------------------

موضوع مهمی كه به ویژه در دو كنفرانس اخیر شیكاگو و توكیو از سوی غرب و متحدانش مطرح می شود آن است كه این كشورها از این پس به طور مشروط به افغانستان كمك های مالی خواهند كرد. كشورهای غربی در كنفرانس توكیو-2 رسما اعلام كردند كه كمك های آنها به افغانستان تنها در گرو رفع فساد مالی و اداری در این كشور خواهد بود. آلمان به عنوان یكی از كشورهای كمك كننده به افغانستان پس از كنفرانس توكیو- 2 رسما اعلام كرده است كه از این پس به صورت مشروط به افغانستان كمك مالی خواهد كرد.

به گزارش پایگاه خبری 'بخدی نیوز' افغانستان، 'گیدو وستروله' وزیر خارجه آلمان حكومتداری خوب، ایجاد اصلاحات اساسی، مبارزه با فساد اداری و ارتقای جامعه باز را از پیش شرط های ادامه كمك های برلین به افغانستان خوانده است.

وزیر خارجه آلمان افزوده است كه ادامه كمك های مالی كشورش به افغانستان بستگی به چگونگی ایجاد اصلاحات در این كشور دارد.

اگر چه گفته می شود طی سال های اخیر فساد مالی و اداری در افغانستان وجود داشته و مبالغ زیادی از كمك های مالی خارجی به اندوخته برخی مقامات اداری و دولتی تبدیل شده است، اما ناكامی دولت افغانستان در اداره امور اقتصادی نمی تواند توجیه مناسبی برای عدم موفقیت آمریكا و ناتو در این كشور باشد. شواهد نشان می دهد كه ده سال اشغال نظامی، علیرغم ادعای آمریكا نتیجه جز كشتار، ویرانی و تخریب نداشته است.

آمریكا همواره در چارچوب سیاست فریبكارانه و فرافكنانه خود با تمركز بر فساد مالی و اداری در افغانستان این عامل را همواره مهترین مانع تحقق سیاست های خود در این كشور معرفی كرده است.

براساس این رویكرد آمریكا، در نشست بین المللی بن- 2 در دسامبر گذشته نیز كشورهای شركت كننده ادامه حمایت ها از دولت این كشور در جنبه های اقتصادی و نظامی را به مبارزه موثر كابل با فساد اداری، مشروط كردند.

غرب و حامیانش به برجسته سازی مقوله فساد مالی در افغانستان به عنوان دلیلی اصلی ناكامی در این كشور مشغول اند، این در حالی است كه مبالغ هنگفتی از كمك های خارجی صرف مخارج جنگ تحمیل شده در این كشور می شود و آمریكا می كوشد اذهان عمومی را از این واقعیت دور نگه دارد.

از سوی دیگر آمریكا و غرب نگران بحران اقتصادی دامن گیر خود هستند و می كوشند با طرح 'حمایت مشروع'، ناتوانی احتمالی در پرداخت كمك مالی به افغانستان در سال های آتی را به گردن دولت این كشور بیاندازند.

این نگرانی در سخنان هیلاری كلینتون، وزیر خارجه آمریكا در نشست پایانی كنفرانس بن- 2 در آلمان كاملا مشهود است. وی در سخنانی كه در بسیاری از رسانه های آلمانی بازتاب داشت، گفت: در ادامه كمك های مالی به افغانستان نباید وضعیت مالی و بحرانی كنونی غرب را نادیده گرفت. ما در كنار افغانستان هستیم، اما چگونه و تا چه میزان، مشخص نیست.

شبكه خبری بی بی سی انگلیس در گزارشی كه از نشست بن- 2 منتشر كرد، گفت: نگاهی به بیانیه پایانی كار كنفرانس و سخنرانی های رسمی مقام های مهم حاضر در كنفرانس نشان می دهد جامعه جهانی در عین توافق برای ادامه حمایت ها، در مورد آینده افغانستان روش ها و اهداف متفاوت دارد. منازعه‌ افغانستان، عوامل داخلی، منطقه‌ای و جهانی دارد. حل این منازعه نیازمند راه حل‌های مشترك و موازی در سه حوزه است. تعهد استراتژیك و حمایت‌های بلند مدت سیاسی، نظامی و اقتصادی و همچنین تقویت همكاری‌ها و همگرایی منطقه‌ای مسئولیت كشورهای غربی است.

قطع و پایان دادن به مداخلات مخرب و منفی و حمایت‌های جدی و صادقانه از روند صلح و ثبات و مشاركت در بازسازی افغانستان، مسئولیت مهم كشورهای همسایه و منطقه است.

نهادسازی و تقویت نهاد‌های دموكراتیك در افغانستان، شكل گیری، ظهور و انسجام طبقه‌ی سیاسی مترقی و پیش رو، مسئولیت پذیر و احیای‌ اراده و عزم ملی، مسئولیت افغانها است.

**توافقنامه های امنیتی آمریكا و تلاش برای ادامه حضور در افغانستان

------------------------------------------------------------------------------

با نزدیك شدن به زمان رسمی خروج نیروهای آمریكا و ناتو از افغانستان در سال 2014، شواهد نشان می دهد كه غرب قصد تخلیه كامل افغانستان و از دست دادن چنین پایگاهی در خاورمیانه را ندارد.

اوایل اردیبهشت ماه سال جاری روسای جمهور آمریكا و افغانستان توافقنامه ای راهبردی را در 8 فصل امضا كردند كه در آن همكاری همه جانبه امنیتی، سیاسی، اقتصادی و... بین افغانستان و آمریكا در 10 سال آینده پیش بینی شده است. اجرای این توافقنامه بعد از تاریخ رسمی خروج آمریكا و نیروهای ناتو از افغانستان یعنی سال 2014 آغاز می شود. بر این اساس طی یك سال آینده دو طرف طی كمیسیونی مشترك درباره همكاری ها و ایجاد پایگاه های نظامی در افغانستان نیز با یكدیگر مذاكره خواهند كرد.

گفتنی است كه این تفاهمنامه پیش از آنكه مفادش به اطلاع مراجع قانونی افغانستان رسیده باشد، در سفر غیرمنتظره باراك اوباما رییس جمهور آمریكا به افغانستان و به شكل غافل گیركننده ای در كابل به امضای دو كشور رسید. این توافقنامه در حقیقت وضعیتی تحمیلی است كه دست آمریكا برای مداخله در كلیه امور افغانستان حتی پس از به اصطلاح خروج نیروهای آمریكا از خاك این كشور را باز می گذارد.

برقراری پایگاه های نظامی دایمی آمریكا در افغانستان سیاستی است كه با هدف گسترش نفوذ آمریكا در خاورمیانه دنبال می شود و طبیعتا محدودیت روسیه را نیز در پی خواهد داشت. این موضوع می تواند در آینده با ایجاد برخورد میان منافع روسیه و آمریكا طبعاتی را برای كل منطقه به بار بیاورد.

نكته قابل توجه آنكه خبرگزاری رویترز به تازگی در خبری اعلام كرده است كه 'جولیا گیلارد' نخست وزیر استرالیا نیز پس از كنفرانس توكیو علاوه بر ارایه كمك مالی به افغانستان، اظهاراتی را در زمینه حضور نیروهای ویژه خود در این كشور و نیز ادامه برنامه های كمك رسانی پس از سال 2014 به افغانستان مطرح ساخته است.

'یان كوبیش' فرستاده سازمان ملل در امور افغانستان نیز به خبرگزاری آسوشیتیدپرس گفته است كه اعضای ناتو و كشورهایی كه عضواین سازمان نیستند، نباید اجازه دهند تا دستاورد های بیش از ده سال گذشته در افغانستان از بین برود.

این اظهارات علاوه بر اقدامات عملی آمریكا برای بسط نفوذ خود در افغانستان حاكی از آن است كه سپرده شدن زمام امور در افغانستان به دست دولت این كشور پس از سال 2014 به آسانی تحقق نخواهد یافت.

'هیلاری كلینتون' وزیر خارجه آمریكا یك روز پیش از برگزاری كنفرانس به اصطلاح حامیان افغانستان در توكیو در سفری غیرمنتظره به این كشور در بیانیه ای آنرا از 'متحدان اصلی آمریكا خارج از ناتو' خواند و این اقدام آمریكا را به عنوان نشانی قوی از تعهد خود برای آینده افغانستان توصیف كرد. وی گفت: 'نمی توانیم روزی را تصور كنیم كه افغانستان را ترك كرده ایم.'

قرار گرفتن افغانستان در فهرست كشورهایی كه از این پس می تواند از تسهیلات و تجهیزات نظامی آمریكا به صورت گسترده و آسان برخوردار شود در شرایط ویران اقتصادی افغانستان، (اقتصادی كه تنها به فروش غیررسمی مواد مخدر وابسته است) می تواند برای دولت و ملت افغانستان وسوسه برانگیز باشد. این در حالی است كه اینگونه اقدامات مداخله جویانه غرب رفته رفته حاكمیت نیم بند افغانستان را نیز با اضمحلال مواجه خواهد ساخت.

اگرچه روزنامه انگلیسی ایندیپندنت اخیرا در گزارشی گفته است: 'تصمیم اخیر آمریكا برای باقی ماندن در افغانستان درحالی كه سایر هم پیمانان آمریكا در ناتو به دنبال فرار از این باتلاق هستند و امضای پیمان استراتژیك با افغانستان، همان اشتباه فاحشی است كه شوروی در افغانستان مرتكب شد.'

پژوهش**م.الف**9123